به نقل از «ایسنا»

دلیل ساخت کاروانسرای جهانی تی تی خانم+ تصاویر

تاریخ انتشار: ۲۸ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۱۲۰۹۳

ایسنا/گیلان سنگ بنای ساخت «تی تی کاروانسرا» در شهرستان سیاهکل استان گیلان، به دوره کیائیان می رسد؛ این کاروانسرا بر سر راه سیاهکل به دیلمان و بر بلندای تپه باباکوه، مشرف به رودخانه «شیمی رود» قرار دارد.

به گزارش ایسنا، در چهل‌وپنجمین کمیته میراث جهانی یونسکو به میزبانی ریاض عربستان در ۲۶شهریورماه، «تی تی کاروانسرا» استان گیلان از ۵۴ کاروانسرای ایرانی در میراث جهانی یونسکو ثبت شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اکنون پس از روستای قاسم‌آباد و جنگل‌های هیرکانی، سومین اثر از گیلان در میراث جهانی ثبت می‌شود.

«ایرانیان» پیشگامان ساخت کاروانسرا برای توسعه اقتصاد و تجارت بودند. مورخانی همچون هرودت نوشته‌اند که ساخت کاروانسرا در ایران توسط هخامنشیان صورت می‌گرفت و آنها در جاده ها به مسافت هر چهار «پرسنگ» مهمانخانه ای خوب دایر می کردند. (نک، مجموعه مقالات گیلان در گستره تاریخ صفویه، به کوشش عباس پناهی)

دوره صفویه، دوران طلایی ساخت کاروانسرا در ایران بود و گفته شده به دستور شاه عباس اول، ۹۹۹ کاروانسرا در ایران ساخته شد اما برخلاف دیگر کاروانسراهای ایران، سنگ بنای ساخت «تی تی کاروانسرا» در شهرستان سیاهکل استان گیلان، به دوره کیائیان می رسد. سادات کیایی در فاصله سال های ۷۶۹ تا ۱۰۰۰ قمری بر شرق دره سپیدرود حکومت می کردند.

برخی منابع ساخت تی تی کاروانسرا را به دوره صفوی نسبت می دهند و نوشته اند در دوره صفوی توسط مریم بیگم سلطان، دختر شاه تهماسب اول و همسر خان احمد، خان کیایی معروف به تی تی خانم ساخته شده است.

در حال حاضر، این کاروانسرا بر سر راه سیاهکل به دیلمان و بر بلندای تپه باباکوه، مشرف به رودخانه «شیمی رود» قرار دارد. آخرین مالک آن «گودرز پرتوی دیلمی» از بازماندگان خان آن منطقه بود و این بنا را به اداره‌کل میراث فرهنگی می فروشد. این بنای تاریخی در سال ۱۳۷۵ به شماره ۱۷۸۴ در فهرست آثار ملی ثبت گردید. اما کاروانسرا سالها رها شده بود و از آنجا که حتی دربی هم نداشت، متاسفانه محل تردد گاوهای اهالی و آغل دام های روستای بالارود بوده است.

این کاروانسرا دارای حیاطی مرکزی، ورودی هشتی مانند و دو ایوان در اطراف هشتی است و از ویژگی های معماری این بنا می توان گفت که این کاروانسرا از ۲ نوع کاروانسراهای برون شهری و دو ایوانی است.

ورودی بنا در ضلع شمالی قرار دارد که پس از گذر از آن به فضای هشتی به میان سرا می رسیم، در ضلع شرقی و غربی این هشتی از طریق فضاهای واسط به ۲ اتاق با مساحت ۱۷متر مربع راه پیدا می کنیم و این در حالی است که مساحت میان سرا حدود ۴۰۰ متر مربع است.

در وسط کاروانسرا حوضی کوچک قرار دارد و در چهار کنج آن اتاق مربع شکلی به مساحت ۱۴ متر مربع که محل استراحت کاروانیان و محافظت آنان از راهزنان و حیوانات وحشی بوده، وجود دارد.(نک فیروزه محسنی، گیلان در گستره تاریخ صفویه)

ارزیابان یونسکو سال ۱۴۰۰، برای بازدید از کاروانسرای تی تی به گیلان آمدند. این ارزیابی در راستای بررسی وضعیت کاروانسرا و تکمیل پرونده برای ثبت جهانی این کاروانسرا صورت گرفت. خوشبختانه در سال یاد شده و پیش از ورود ارزیابان، با گیاه زدایی از بنا و نصب درب چوبی در ورودی کاروانسرا و همچنین تعیین عرصه و حریم برای یک بنای ثبتی، نظر ارزیابان یونسکو مثبت اعلام شد.

حالا این کاروانسرا جزو میراث جهانی ثبت شده است و باید نسبت به حفاظت و مرمت آن بیش از این توجه کرد.

ولی جهانی، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گیلان درباره این کاروانسرا می گوید: تی تی کاروانسرا در گذشته مسیر راه کاروانروی سیاهکل- دیلمان به سمت قزوین قرار داشت و اکنون نیز در محور گردشگری سیاهکل به دیلمان قرار دارد.

وی افزود: قدمت تی تی کاروانسرا به قرن ششم می رسد. مصالح آن، از آجر، ساروج و سنگ های رودخانه ای است. ساخت این بنا، زمانی که کاروانسراهای اندکی در کشور ساخته می شد، نشان از اهمیت مسیر مذکور دارد و دلیل آن تجارت پرسود ابریشم گیلان در دوره تیموری است. شمال کشور و بویژه گیلان، یکی از مهمترین مناطق تولید ابریشم بود که از این استان به دیگر شهرهای کشور و  از طریق دریای کاسپین به دنیا صادر می شد.

اگرچه در برخی از منابع اشاره شده که تی تی کاروانسرا بعدها توسط عمه شاه صفوی مرمت شده است، ولی مدیرکل میراث فرهنگی می گوید: این بنا در زمان حکومت محلی کیایی که در عصر تیموریان در لاهیجان حکم می راندند، ساخته شد و بعدها توسط حکومت صفویه نابود گردید و آثار بجا مانده از آنان به نام دوره صفویه ثبت شده است.

وی، در وجه تسمیه این کاروانسرا می گوید: تی تی در زبان گیلکی به معنی شکوفه است و به دلیل قرار گیری کاروانسرا در جنگل های پرشکوفه، به این نام خوانده می شود.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی اجتماعی میراث فرهنگی کاروانسرای تاریخی استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری استانی علمی و آموزشی استانی ورزشی استانی سیاسی اخبار اجتماعی خوزستان استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی فرهنگی و هنری تی تی کاروانسرا ساخت کاروانسرا میراث جهانی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۱۲۰۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پیشرفت فیزیکی ۹۲ درصدی پل سفیدرود

مهدی عالمی، ناظر پروژه پل سفیدرود گفت: اجرای عملیات ساخت پل بزرگ سفیدرود با عرشه فلزی و پایه‌هایی با ۲ دهانه ۴۰ و ۵۰ متری به طول کلی ۹۰ متر، عرض ۵.۵ متر و عرض پیاده رو کناری ۵۰ سانتیمتر در بحرانی‌ترین قسمت رودخانه و در محدوده استملاکی سد سفیدرود منجیل با به کارگیری به روزترین اصول فنی و مهندسی در حال انجام است.

او هدف از ساخت این پل را تسهیل دسترسی، بهبود کیفیت تردد و روان سازی و حذف گره ترافیکی مسیر اعلام و تصریح کرد: محل قرارگیری این پل در محور اصلی منجیل _ سه راهی طارم شهرستان رودبار نقش چشمگیری در جابجایی مسافران، محصولات کشاورزی و فعالیت اقتصادی استان‌های شمالی و شمال غربی کشور دارد.

ناظر پروژه پل بزرگ سفیدرود افزود: در حال حاضر پل قدیمی بین ۲ شهر منجیل گیلان و طارم زنجان بر روی رودخانه سفیدرود استفاده می‌شود. 

به گفته عالمی، با توجه به اینکه مسیر عبوری از پل فلزی موجود ظرفیت تردد یک خودرو را دارد و نیز بخشی از مسیر راه فرعی طارم رودبار به منظور عملیات اجرایی بخش دوم آزادراه منجیل - رودبار مسدود شده است و محدودیت مراودات تجاری و کشاورزی دو سویه شهرستان طارم با شهرستان‌های استان گیلان، تکمیل این طرح در حداقل زمان ممکن با همت مسئولان استانی و شهرستانی بیش از پیش ضروری به نظر می‌رسد.

او همچنین گفت: با تکمیل و بهره برداری از این پل فلزی که این روز‌ها با پیشرفت ۹۲ درصدی و ارزش ۲۱۰ میلیارد ریال در دست اجرا است، راه گیلان به استان‌های همجوار اعم از زنجان، قزوین، اردبیل و ... هموار می‌شود و طبق برنامه ریزی انجام شده در صورت تأمین اعتبار بالغ بر ۹۰ میلیارد ریال انتظار می‌رود در نیمه نخست امسال به بهره برداری برسد.

پروژه ساخت پل بزرگ سفیدرود در شهریور سال ۱۳۹۸ آغاز به کار کرده بود. 

منبع: ایرنا

باشگاه خبرنگاران جوان گیلان رشت